06 - Campagnes tegen rijden onder invloed -> waarschijnlijk effectief

De landelijke Bob-campagnes hebben mogelijk bijgedragen aan een vermindering van het alcoholgebruik in het verkeer. Maar het directe effect van dergelijke campagnes is moeilijk te meten: komt het door de campagne zelf of door de combinatie met meer politietoezicht?

Deze factsheet hoort bij de risico-indicator Veilig gedrag


Fors hoger ongevalsrisico
Rijden onder invloed is een belangrijke risico-indicator voor verkeersveiligheid. Het ongevalsrisico van een automobilist is bij een bloedalcoholgehalte (BAG) van 0,5‰ ongeveer 1,4 keer hoger dan bij nuchter rijden. Bij 1,0‰ is het risico bijna 4 keer zo hoog, en bij 1,5‰ meer dan 20 keer. Ook bij fietsers stijgt het ongevalsrisico bij een hoger BAG. Verslechtering in rijgedrag is sterker merkbaar bij jongere bestuurders (bron: SWOV-factsheet Rijden onder invloed van alcohol).
 
Verschillende onderzoeksresultaten
Voorlichtingscampagnes kunnen mogelijk bijdragen aan een vermindering van het rijden onder invloed. Internationaal onderzoek laat echter wel flinke verschillen zien. Zo blijkt uit sommige studies dat een campagne weliswaar een positief effect heeft op de attitude ten opzichte van alcoholgebruik in het verkeer, maar niet per se op het gedrag in de praktijk. Een Amerikaans onderzoek toont ook aan dat een algemene bewustwordingscampagne meer effect heeft dan een campagne om één ‘Bob’ aan te wijzen die anderen veilig naar huis rijdt.
 
Succesfactoren van een alcoholcampagne
Het (waarschijnlijke) succes van de Nederlandse Bob-campagnes kan worden toegedicht aan drie gedragspsychologische principes: 1. een sociale norm introduceren en ook visueel zichtbaar maken; 2. het goede gedragsvoorbeeld laten zien; 3. een concreet, werkbaar handelingsperspectief bieden (bron: SWOV-factsheet Rijden onder invloed van alcohol).
 
Daarnaast wordt het campagne-concept van Bob om de zoveel tijd vernieuwd, om de aantrekkingskracht van de boodschap voor de doelgroep te behouden. De campagne kan ook worden gekoppeld aan specifieke periodes of evenementen, zoals de zomervakantie of een Europees kampioenschap voetbal.
 
Politiezicht en andere maatregelen
Succesvolle verkeersveiligheidscampagnes worden vrijwel altijd gecombineerd met aanvullende maatregelen. Bij rijden onder invloed gaat het dan vooral om geïntensiveerd politietoezicht. Daardoor is het lastig om te achterhalen welke effecten een-op-een het gevolg zijn van (onderdelen van) een specifieke campagne.
 
Verder is het van belang dat tegenwoordig rijden onder invloed niet meer massaal voorkomt. Er is nog een hardnekkige,  relatief kleine groep zware alcoholovertreders, die verantwoordelijk zijn voor ongeveer twee derde van alle ernstige alcoholongevallen . Reguliere maatregelen zoals voorlichtingscampagnes, zwaardere straffen of de verplichte Educatieve Maatregel Alcohol (EMA) lijken voor deze groep vrijwel geen effect te hebben.
 
Acceptatie van impopulaire maatregelen
Een voorlichtingscampagne zonder aanvullende maatregelen hoeft niet zinloos te zijn. Voorlichting kan namelijk wel bijdragen aan kennisvermeerdering en attitudeverandering. Ook kan het bijdragen aan een betere acceptatie van op zich impopulaire, maar wel effectieve maatregelen, zoals handhaving.
 
Meer informatie  
 Deze factsheet is gebaseerd op SafetyCube DSS (European Road Safety Decision Support System).
 

© Copyright 2024 Kennisnetwerk verkeersveiligheid - Privacy statement - Cookie statement - Disclaimer - Voorwaarden
Scroll naar boven