Voorlichtingscampagnes kunnen bijdragen aan de verkeersveiligheid. Het gaat dan met name om kennisvermeerdering en attitudeverandering van verkeersdeelnemers, bijvoorbeeld op het gebied van rijden onder invloed. Een voorlichtingscampagne is vooral effectief in combinatie met andere maatregelen, in het bijzonder politietoezicht.
Deze factsheet hoort bij de risico-indicator Veilig gedrag
Effecten
Voorlichtingscampagnes zijn bedoeld om verkeersdeelnemers te informeren over specifieke verkeersveiligheidsthema’s en om hun attitude en gedrag daaraan aan te passen. Een
aantal overkoepelende internationale studies laat een effect zien van voorlichtingscampagnes van -9% op het aantal ongevallen. Ook zijn er effecten gevonden op geobserveerd en zelfgerapporteerd verkeersgedrag. Omdat voorlichtingscampagnes vaak worden gecombineerd met andere maatregelen zoals handhaving, kan niet worden vastgesteld welk deel van dit effect aan de voorlichtingscampagnes is toe te schrijven en welk deel aan de aanvullende maatregelen. Ook zijn voorlichtingscampagnes zeer divers wat betreft thematiek, doelgroep, opzet en omvang, zodat het lastig is te onderzoeken welke vorm van voorlichtingscampagne tot effecten leidt.
Politietoezicht en -handhaving
Succesvolle verkeersveiligheidscampagnes gaan gepaard met politietoezicht. In Nederland heeft deze combinatie onder andere geleid tot meer gebruik van gordels, kinderbeveiligingsmiddelen en fietsverlichting. Een recenter voorbeeld is de Bob-campagne over rijden onder invloed..
Andere aanvullende maatregelen
Naast politietoezicht zijn er ook andere aanvullende of ondersteunende maatregelen mogelijk. Denk bijvoorbeeld aan mottoborden langs de weg of het gratis aanbieden van fietslampjes. Beloningsacties, waarbij bestuurders bijvoorbeeld worden beloond als ze zich houden aan de snelheidslimiet, zijn niet of nauwelijks effectief.
Een beloningsactie in Limburg lijkt dat beeld te bevestigen.
Tips voor een effectieve campagne
Uit onderzoek blijkt dat verkeersgedrag moeilijk is te veranderen met voorlichting alleen. Als zelfstandige maatregel heeft een voorlichtingscampagne dan ook niet of nauwelijks effect op het directe verkeersgedrag, maar kan het wel helpen bij kennisvermeerdering en attitudeverandering. Combineer voorlichting daarom altijd met politietoezicht en eventueel andere aanvullende maatregelen. Zorg verder dat de boodschap helder is, toegespitst op de lokale omstandigheden en doelgroep, en zorg dat die doelgroep een concreet handelingsperspectief heeft (‘draag een gordel’, ‘stel je hoofdsteun goed af’).
Acceptatie van impopulaire maatregelen
Een voorlichtingscampagne zonder aanvullende maatregelen hoeft niet zinloos te zijn. Voorlichting kan namelijk wel bijdragen aan kennisvermeerdering en attitudeverandering. Ook kan het bijdragen aan een betere acceptatie van op zich impopulaire, maar wel effectieve maatregelen, zoals handhaving. Meer informatie vind je in de
SWOV-factsheet Voorlichting.
Meer informatie
Verkeerseducatie
Verkeersveiligheidsvoorlichting heeft vaak een sterke relatie met verkeerseducatie. Via de links hieronder vind je hierover meer informatie.
Deze factsheet is gebaseerd op SafetyCube DSS (European Road Safety Decision Support System).