Plannen en camera’s voor meer verkeersveiligheid

Elke gemeente zou een verkeersveiligheidsplan moeten hebben. ‘Anders is handhaving weggegooid geld,’ zo meent Egbert-Jan van Hasselt, projectleider infrastructuur bij de nationale politie. Ondertussen ontwikkelt de politie een nieuw wapen tegen bellende bestuurders.

Te weinig politieke prioriteit en te weinig ambtenaren voor verkeersveiligheid. Dat zijn volgens Egbert-Jan van Hasselt de grootste bedreigingen van de risicogestuurde aanpak van het Strategisch Plan Verkeersveiligheid 2030 (SPV). Het plan, dat eind 2018 verschijnt, moet het aantal verkeersslachtoffers in Nederland terugdringen. Het analyseren van risico’s en het voorkomen van ongevallen staat daarbij voorop.
‘Zo’n 60% van alle verkeersslachtoffers valt binnen de grenzen van de eigen gemeente. Maar voor de aanpak van onveilige verkeerssituaties lijken veel gemeenten amper toegerust,’ zegt Egbert Jan van Hasselt. Hij is de belangrijkste adviseur van de korpsleiding op het gebied van verkeerszaken. In 2016 had minder dan 1 op 15 gemeenten een integraal verkeersveiligheidsplan, zo blijkt uit onderzoek door studenten van Hogeschool Windesheim Flevoland. Terwijl gemeenten die zo’n plan wel hebben, significant minder verkeersdoden tellen.

Wat is het voordeel van een verkeersveiligheidsplan?
‘Dat je als gemeente heldere afspraken maakt over hoe je het verkeer veiliger wil maken. Als je verkeersveiligheid als onderwerp niet op de agenda zet, gebeurt er ook niks mee. Het gemeentebestuur moet daar wel het voortouw in nemen, dat kan de politie niet.’

Gemeenten krijgen al zoveel op hun bordje, als laatste de decentralisatie van de zorg …
‘De grote hoeveelheid taken van gemeenten is inderdaad een probleem. Er zijn er maar een paar die over voldoende mensen en geld beschikken om verkeersveiligheid de aandacht te geven die nodig is. En dat is jammer: want we hebben bijvoorbeeld steeds betere ongevallencijfers en gegevens over gereden snelheden, waaruit blijkt waar zich verkeersrisico’s voordoen.’
 
Egbert
Egbert Jan van Hasselt: 'Inzet van politie moet ultimum remedium zijn; handhaving is aanvullend en moet niet in plaats van goede wegen en goede voorlichting komen.’

VNG, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, stelt in een position paper van januari 2018 dat de politie niet wil handhaven op wegen die niet volledig volgens de juiste eisen zijn ingericht …
‘De weg moet het werk doen, dan heb je in het ideale geval geen politie meer nodig. Handhaven heeft geen zin op wegen die niet goed zijn aangelegd en daardoor niet een geloofwaardige snelheid afdwingen. Ook heeft de helft van de 50km-wegen nog geen vrij liggend fietspad, terwijl we weten dat dat de verkeersveiligheid hierdoor fors verbetert. Inzet van politie moet ultimum remedium zijn; handhaving is aanvullend en moet niet in plaats van goede wegen en goede voorlichting komen.’

Maar voor aparte fietspaden is niet overal ruimte en de aanleg kost veel geld …
‘Er is beperkt ruimte voor nieuwe infrastructuur, dat klopt. Maar je zou ook naar andere oplossingen kunnen kijken. Moeten auto’s op sommige wegen nog wel toegang krijgen? Of misschien kun je van een gewone weg een fietsstraat maken waar de auto te gast is. Als je een integraal verkeersveiligheidsplan maakt, kun je verschillende opties tegen elkaar afwegen. Meer handhaven lijkt een snelle oplossing, maar is ook niet gratis en gaat bovendien ten koste van andere problemen die de politie moet aanpakken.’
De aanpak van veiligheidsproblemen die landelijke prioriteit hebben, wordt bepaald door de Veiligheidsagenda. Daarin spreken de minister van Justitie en Veiligheid (JenV), het college van procureurs-generaal en de regioburgemeesters doelen af. De huidige agenda, die eind 2018 afloopt, zet in op ondermijnende criminaliteit, cybercrime, horizontale fraude, kinderporno en high impact crimes zoals overvallen en straatroven.

Zou het helpen als ook verkeersveiligheid opgenomen zou worden in de Veiligheidsagenda 2019-2022?
‘Met de huidige prioriteiten heeft de politie de handen al meer dan vol. Maar het zou een belangrijk politiek signaal betekenen. Over de uitvoering zullen gemeenten, politie en openbaar ministerie in de lokale driehoeken afspraken moeten maken.’  
De risicogestuurde aanpak van het SPV klinkt Van Hasselt als muziek in de oren. In de strijd tegen een belangrijke veroorzaker van ongevallen heeft de politie een nieuw wapen: een flitscamera die automobilisten kan betrappen op het vasthouden van een mobieltje achter het stuur. 65% van de Nederlanders gebruik wel eens zijn telefoon in het verkeer. En driekwart vindt het eigen gebruik gevaarlijk. Dit blijkt uit onderzoek van Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) uit 2017. Naar schatting is tot 25% van alle verkeersdoden het gevolg van afleiding.

De nieuwe camera moet de pakkans voor bellen en appen achter het stuur vergroten. Komt, als de proef slaagt, heel Nederland dan vol te hangen met zulke camera’s?
‘Nee. Ons streven is om te beginnen met 11 mobiele camera’s, voor elke politie-eenheid één. Het is efficiënter om het bewustzijn te vergroten dat je altijd gepakt kunt worden. Die onzekerheid vergroot de subjectieve pakkans en daarmee gewenst gedrag.’
Dat is ook de mening van verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen. Hij vertelt op BNR.nl dat zwaarder bestraffen van verkeersovertredingen, zoals minister Grapperhaus (JenV) wil, nauwelijks helpt tegen roekeloos rijgedrag. ‘Alleen grotere pakkans beïnvloedt rijgedrag echt.
 
bellen
Beeld mobiele flitscamera die pakkans moet vergroten voor bellen en appen achter het stuur.
 
Is dit de Nederlandse versie van de Belgische ‘superflitspaal’?
‘Nee. De superflitspalen kunnen veel verschillende dingen, zoals meerdere weggebruikers flitsen op snelheid en verkeerd afslaan. Maar appende bestuurders betrappen kunnen ze nog niet. De benodigde deep-learningsoftware voor de Nederlandse camera ontwikkelt de politie zelf, samen met studenten van de Universiteit Utrecht. De software leert aan de hand van treffers en missers zelfstandig steeds beter echte overtreders te herkennen.’

Nu moet de politie nog iemand staande houden die appt achter het stuur. Dat kan deze camera niet …
‘Inderdaad. Dat is een vereiste in de wet, we zijn in overleg met het ministerie van Justitie en Veiligheid en het Openbaar Ministerie om dat aan te passen. Als dat is geregeld, kunnen de eerste camera’s nog dit jaar in gebruik worden genomen.’

Terug naar 'Nieuws'
Submenu openen

Plannen en camera’s voor meer verkeersveiligheid

© Copyright 2024 Kennisnetwerk verkeersveiligheid - Privacy statement - Cookie statement - Disclaimer - Voorwaarden
Scroll naar boven