Uitvoeringsprogramma verkeersveiligheid Limburg krijgt vorm

Het eerste integrale Uitvoeringsprogramma SPV van Limburg ziet het licht voor het eind van het jaar.

Bijzonder is dat Limburg het uitvoeringsprogramma zonder ondersteuning van een adviesbureau samenstelt en dat de provincie doelen formuleert op basis van de risico-indicatoren. Ze doet dit in nauwe afstemming met gemeenten, politie, Openbaar Ministerie en andere partijen.

Auteur:
Peter van Wijlick, coördinator Regionale Mobiliteit in Noord-Limburg namens het Kernteam SPV Limburg

In Limburg hebben wij, net als in vele andere provincies en regio’s in 2019, onze Uitvoeringsagenda Verkeersveiligheid bepaald. Met ondersteuning van onder andere de verkeersveiligheidsmonitor (van Royal Haskoning DHV, inclusief data van Hastig) maakten we een eerste risicoanalyse. Dit vormde de basis om in samenwerking met Openbaar Ministerie, Rijkswaterstaat, Politie, gemeenten, RMO-regio’s en de Provincie Limburg (ROVL) zeven prioritaire thema’s vast te stellen.

  1. Veilige infrastructuur (fietsinfra, 30 en 50 km/uur)
  2. Kwetsbare verkeersdeelnemers (ouderen, fietsers, scholieren)
  3. Onervaren verkeersdeelnemers (jonge autobestuurders en arbeidsmigranten)
  4. Snelheid (personenauto’s)
  5. Heterogeniteit in het verkeer (landbouwverkeer)
  6. Afleiding in het verkeer
  7. Rijden onder invloed (drank- en drugsgebruik)


Figuur 1. Voorbeeld van de Verkeersveiligheidspiramide in Limburg. Bron: www.verkeersveiligheidsmonitor.nl

Deze thema’s zijn eerst in de zogenaamde Regionale Mobiliteitsoverleggen (RMO’s) bestuurlijk door alle
wethouders vastgesteld, met in een aantal gevallen regionale accenttoevoegingen, en vervolgens door de stuurgroep ROVL. Daarnaast hebben we vanuit een gezamenlijk urgentiebesef een analyse gemaakt op welk schaalniveau (gemeentelijk, regionaal of provinciaal) de verbetering van de infrastructuur, handhaving en gedragsbeïnvloeding het beste kan worden opgepakt.

De thema’s zijn vastgesteld. Hoe nu verder? De opdracht uit het Startakkoord SPV is om in de regio (Limburg) te komen tot een gezamenlijk uitvoeringsprogramma. Dat hebben we begin 2020 gedaan door een Kernteam te formeren bestaande uit de vijf RMO-coördinatoren en provincie, politie en Openbaar Ministerie. Dit team werkte al langer samen. Vanaf het begin zijn we gaan samenwerken binnen Microsoft Teams om gelijktijdig met verschillende organisaties aan documenten te kunnen werken en delen met elkaar. Dat bleek een onverwacht voordeel bij het uitbreken van de coronacrisis.

Een uitgebreid plan van aanpak voor de grote lijn hebben we niet opgesteld. Op basis van een globaal eindbeeld van het uitvoeringsprogramma stelden we een eenvoudig schema op met globale planning en gingen we aan de slag met een zestal werkgroepen. Zie figuur 2.


Figuur 2. Aanpak uitvoeringsprogramma SPV Limburg.

De werkgroep Analyse verdiepen ging aan het werk met een verdiepingsslag van de resultaten uit de Verkeersveiligheidsmonitor en overige informatie om zo meer grip te krijgen op de zeven thema’s. Het doel was ook om de locaties waar we de verkeersveiligheid willen verbeteren inzichtelijk te krijgen. Risicogestuurd, maar zeker ook op basis van de objectieve cijfers van ongevallen. Twee RMO-coördinatoren trekken deze werkgroep ondersteund door een analist van de politie, de provincie (ROVL), Fietsersbond, ANWB, VVN en door diverse verkeerskundigen uit de gemeenten.

De werkgroep Financiën ging aan de slag met de ‘funding’ van de plannen. We zijn onder meer met twee personen aangesloten bij de ontwikkeling van de ‘spelregels’ voor de Investeringsimpuls Verkeersveiligheid van het ministerie. Met een schuin oog kijken we ook naar de mogelijkheden die het ministerie in beeld heeft gebracht voor EU-funding. Tenslotte verkennen we de kansen en mogelijkheden van provinciale en gemeentelijke middelen. Het streven is om te komen tot generieke middelen voor verkeersveiligheid in plaats van geoormerkt voor een specifiek infraproject. De sleutel tot succes is het adaptief kunnen programmeren van projecten en alloceren van middelen op basis van de kansen die voorbijkomen, zoals de Investeringsimpuls. 

De werkgroep Governance heeft de eerste verkenning uitgewerkt voor Limburg. Handhaving, traditioneel het domein van Politie en OM, wordt als voorbeeld besproken en bekeken hoe die partijen nog effectiever kunnen gaan optreden en beter afgestemd op de gedragsinspanningen en infraprojecten. Voor gedrag zijn we al eerste stappen aan het zetten door het gehele programma voor basis- en voortgezet onderwijs vanaf medio 2021 vanuit de provincie te laten aansturen met inbreng van middelen van de gemeenten. De besluitvorming daarover krijgt de komende maanden zijn beslag.

De werkgroep Bepalen van de doelen is aan de slag om de resultaten van de werkgroep Analyse te vertalen in concrete doelen. Daarbij krijgen de trekkers van de werkgroep hulp van een aantal gemeenten en van het Kennisnetwerk SPV in de vorm van medewerkers van CROW en SWOV. Zij helpen ons in de wereld van Safety Performance Indicators (SPI’s) en bij het vinden van doelen voor deze risico-indicatoren. Ook worden indicatoren ontwikkeld en toegepast om de veiligheid van het wegennet preventief te kunnen beoordelen. We benoemen naast deze outcome-indicatoren ook indicatoren op een meer beleidsmatig niveau die meer als output-indicatoren gezien kunnen worden conform de piramide van Koornstra e.a. (figuur 3).


 

Figuur 3. Verkeersveiligheidspiramide van Koornstra.

De doelen en indicatoren worden in samenwerking met de werkgroep Monitoring ontwikkeld. Deze werkgroep gaat de producten van de verschillende werkgroepen omzetten naar een Monitoringsinstrument waarin we de gehele beleidscyclus gaan monitoren. Monitoring op zowel output en outcome op verschillende niveaus, op de Limburgse thema’s, op doelen en programma en op projectniveau. Figuur 4 de kwaliteitscirkel van Deming oftewel plan, do, check en act moet in de ‘genen’ komen van iedereen die zich met verkeersveiligheid bezighoudt in onze provincie. We zien het niet als een ‘moetje’ maar als een onmisbaar onderdeel van de verkeersveiligheidsaanpak.



Figuur 4. Kwaliteitscirkel van Deming.

De output van de analyses, doelstellingen en monitoring zal tenslotte door de werkgroep Opstellen projecten en maatregelen worden benut om in de eerste plaats tot een toetsingskader van potentiële projecten van wegbeheerders te komen om deze uiteindelijk te kunnen prioriteren. Vervolgens worden de projecten uitgevraagd bij de partners die door deze werkgroep zullen worden beoordeeld. Uiteindelijk worden deze projecten en maatregelen allemaal in ‘rij en gelid’ gezet en zal het eerste integrale Uitvoeringsprogramma SPV van Limburg geboren worden. De realisatie is voorzien voor het eind van het jaar. 

Helaas wordt de integraliteit van het programma een beetje verstoord door de uitvraag van het Rijk op basis van alleen infraprojecten voor de Investeringsimpuls Verkeersveiligheid. Daarmee wordt de focus van de integrale aanpak van deze werkgroep en zeker ook van de gemeenten zeer op de proef gesteld.

Iedere werkgroep heeft voor de uitvoering, planning en samenstelling een kort plan van aanpak opgesteld. Het mooie en wellicht ook het unieke is dat we dit nagenoeg zelfstanding, vrijwel zonder externe ondersteuning ontwikkelen waarbij vele personen van diverse organisaties hun specifieke kennis inbrengen. Een goede voorbode om de nieuwe governance een vliegende start te geven in Limburg.

Helaas is het ons als gevolg van de crises niet helemaal gelukt om ons aan de planning te houden. Ondanks de systemen die we ter beschikking hebben om te werken op afstand kost het tijd om eenieder letterlijk en figuurlijk binnen te krijgen en blijkt het lastiger om zaken goed door te spreken en tot consensus te komen. Niettemin zijn wij er trots op dat we op deze manier stappen blijven zetten.

Terug naar 'Nieuws'
Submenu openen

Uitvoeringsprogramma verkeersveiligheid Limburg krijgt vorm

© Copyright 2024 Kennisnetwerk verkeersveiligheid - Privacy statement - Cookie statement - Disclaimer - Voorwaarden
Scroll naar boven