De sessie van VVN en Kennisnetwerk SPV was besloten. De bedoeling is om over dit thema in april een dergelijke openbare sessie aan te bieden voor een bredere groep decentrale overheden. De bijeenkomst van 2 maart bestond uit een plenair deel met inbreng van Charlotte Bax en twee praktijkcases van de regio Midden-Holland en de gemeente Schagen. In een drietal groepen is gepraat over de vervolgstap die ieder voor zichzelf ziet, wat daarvoor nodig is en wie daarbij kan helpen. Na de aftrap van Wilma Slinger (Kennisnetwerk SPV), een welkom door Alphons Knuppel (VVN) en een voorstelrondje, ging het inhoudelijk deel van start. 
 

Risicoanalyse en uitvoeringsprogramma

Charlotte Bax (Kennisnetwerk SPV) vertelde in haar bijdrage over het wat en hoe van de risicoanalyse en welke rol je daar als gemeente zelf in kan pakken. De monitor van het SPV-startakkoord heeft laten zien hoe ver gemeenten daar vorig jaar mee waren. Belangrijk punt bij de vertaling van je analyse naar een uitvoeringsprogramma zijn de criteria voor prioritering (kosten, intensiteiten, risicoscores et cetera). Hier bestaat geen blauwdruk voor helaas. Wat wel een belangrijke stap is die vaak wordt overgeslagen in dit proces is het formuleren van doelen. Hoe kun je anders meten of je bereikt wat je wilt bereiken?
 

Inspiratie vanuit regio en gemeente

Na deze inhoudelijke input gaf Martin Luijk van de regio Midden-Holland een beeld van het proces van samenwerking. En Sander Kunst van de gemeente Schagen besprak de uitwerking in de analyse en hoe die is doorvertaald naar specifieke aandachtspunten. In de regio Midden-Holland is niet alleen een quick scan gedaan maar is daarop ook een verdiepingsslag gemaakt voor met name risicogroepen. De vormtoets is als methode gebruikt en door de verschillende gemeenten ingevuld. Dan gaat het bijvoorbeeld om snelheden, modaliteiten als fiets, ov en landbouwverkeer en capaciteitsverhoudingen. 
De gemeente Schagen kreeg een regionale analyse aangereikt door de provincie maar kiest ervoor om een doorvertaling te maken op lokaal niveau. Hierdoor kan de gemeente de prioriteiten nog specifieker stellen als het gaat om bijvoorbeeld infrastructuuraanpassingen. Ook de data over subjectieve veiligheid worden in de volgende versie van de analyse toegevoegd. Om zelf doelen te stellen kiest Schagen ervoor het doel te relateren aan de streefwaarden van risico’s die voor de provincie gelden. Voor komend jaar gaat de gemeente meer doen met snelheidsgegevens.
 

In gesprek

De drie deelgroepjes gingen vervolgens met elkaar in gesprek. Wat hebben de presentaties nog voor inzichten opgeleverd? Hoe heeft ieder het tot nu toe aangepakt? Waar loopt ieder tegenaan? Kunnen we elkaar verder helpen hiermee? Wat kan de beleidsadviesconsulent van VVN of het Kennisnetwerk SPV betekenen? Hier kwamen de volgende noties uit:
 
Over de risicoanalyse

• Het is belangrijk om als gemeente je eigen lokale analyse te maken en prioriteiten te stellen. Het is mooi dat een provincie regionale speerpunten meegeeft maar jouw weginfrastructuur kan bijvoorbeeld heel specifiek zijn (denk aan Krimpenerwaard ten opzichte van Gouda in dezelfde regio).
• Qua tijdsbesteding hoeft een analyse niet heel veel tijd te kosten. Schagen heeft bijvoorbeeld gekeken waar de grootste opgave ligt qua snelheidsregime. Ligt het gemiddelde risico van de gemeente hoger dan het provinciale risico, dan was dat een selectiecriterium. Vervolgens kijk je bijvoorbeeld bij 30 km/uur-wegen welke eruit springen en koppel je die aan ongevallen. Je komt dan bijvoorbeeld op bepaalde wegen in het centrum met veel fietsongevallen en hoeft dus voor deze conclusie niet alle wegen te bekijken.
• Denk aan het waarom van de cijfers. Er zijn risicocijfers en die worden vaak gelijk gesteld aan een ‘analyse’ maar die begint daarna pas!
• Besef dat er veel data beschikbaar zijn waar je mogelijk niet van weet. De provincie Utrecht is ver met GIS-data, waar nog niet alle gemeenten van op de hoogte zijn.
• Benut je burgers voor het aangeven van onveilige punten. Schagen heeft goede ervaringen met een tijdelijke oproep die tot 250 reacties heeft geleid. Het participatiepunt van VVN kan deze functie ook vervullen maar is lang niet altijd bekend.
• Het mengen van data van objectieve en subjectieve veiligheid zorgde voor vragen. Hoe waardeer je beide? De praktijk is zo dat als beide lagen op elkaar worden gelegd de overlappende plekken het eerst geprioriteerd worden.
• In Regio Midden-Holland zijn voor alle gemeenten de meldingen van burgers beschikbaar gesteld, die kunnen benut worden voor de analyses.

Over de rol van de beleidsadviesconsulenten

• De beleidsadviesconsulenten (BAC’s) van VVN kunnen een goede ondersteunende rol spelen als het gaat om data vanuit het participatiepunt en het zijn van gesprekspartner binnen gemeenten. Uitgangspunt is een integrale blik dus zowel vanuit de infrastructuurkant als de gedrags- en educatiekant. Wel is het belangrijk geen rolvermenging te krijgen met de rol van ‘contactpersonen’ van VVN; deze komen bij gemeenten met name om het productaanbod onder de aandacht te brengen. 

 
Uitvoeringsprogramma

• Er is behoefte aan meer handvatten om handhaving een plek te geven in het uitvoeringsprogramma. Woerden heeft eens in de acht weken overleg met politie en brandweer. Te weinig capaciteit en prioriteit is wel iets dat vaak op tafel komt. Suggestie is in ieder geval om ook je ambtenaar openbare orde en veiligheid op te zoeken en de driehoek binnen je gemeente. Zie ook publicaties van het Kennisnetwerk hierover.
• Doelen stellen: het wisselt hoe hiermee wordt omgegaan. Veel gemeenten slaan deze stap over en gaan van analyse naar maatregelen. De regio Utrecht wil doelen gaan stellen aan de hand van prioriteiten. Bijvoorbeeld: de komende twee jaar staat fietsinfrastructuur centraal.
• Financiën: kleinere gemeenten lopen tegen de belemmering aan dat ook al is er subsidie, een eigen bijdrage dan toch te veel kan zijn.
• Koppel je dynamische uitvoeringsprogramma ook aan zaken van de afdeling beheer. Een vraag was hoe je een koppeling kunt maken met andere eisen voor bijvoorbeeld bereikbaarheid en leefbaarheid.
• Koppeling met gedrag: neem de politie mee in je traject. Het verkeersveiligheidsplan van de regio heeft de drie pijlers in zich: gedrag, educatie, infrastructuur.

 
Politiek en bestuur

• De politiek speelt ook een belangrijke rol. Hoe neem je die goed mee? Dit speelt bij velen. Gemeente Zuidplas informeert de gemeenteraad aan de hand van informatienota’s en dat werkt goed.

 

Conclusie en vervolg

De bijeenkomst is positief ontvangen. Als Kennisnetwerk SPV trekken we in ieder geval de conclusie dat we meer gemeenten de gelegenheid willen geven om in april/mei hierover in gesprek te komen, tips te krijgen en te leren.
 

Reacties uit de evaluatie

Martin Luijk, regio Midden-Holland: Zinvolle bijeenkomst. Ik ga me (nog) meer verdiepen in de factsheets/nota’s van het Kennisnetwerk SPV.
 
Lennert Kuip, gemeente Schiedam: Interessante bijeenkomst. Leuk ook de combinatie van VVN, Kennisnetwerk SPV en gemeenten. Daarbij zeker nog wat interessante tips en nieuwe inzichten meegekregen.
 
Freek Smit, VVN: Merk op LinkedIN dat er veel interesse is voor dit soort sessies vanuit andere gemeenten. Ook via collega's kreeg ik al de vraag of gemeenten zich konden opgeven voor de sessie. Samengevat: het leeft. Blijven motiveren en aansporen om met verkeersveiligheid bezig te gaan is belangrijk. Helpende hand bieden waar mogelijk.
 
Hans Vergeer (BAC): Informatie gekregen over de vele en verschillende vormen van invulling van het proces. Er wordt veel ervaring opgedaan en juist de komende tijd is er tijd en afstemming, zowel ambtelijk als politiek, om de vervolgstappen vorm te geven.
 
Arnoud vd Vrugt, gemeente Epe: Veel herkenning, maar ook aanvullende zaken gehoord die we als gemeente(n) kunnen gebruiken in het vervolgproces.